W czasie długotrwałej pracy mięśniowej, szczególnie o dużej intensywności w organizmie dochodzi do wyczerpania rezerw glikogenu w mięśniach i wątrobie. W wyniku uszczuplenia zapasów węglowodanów dochodzi nie tylko do spadku mocy fizycznej, ale także pojawienia się istotnych problemów koordynacyjnych, związanych z niedoborem glukozy dla mózgu. Mózg wykorzystuje jako źródło energii tylko czystą glukozę, dlatego nawet minimalny spadek jej poziomu we krwi może upośledzać czynność systemu nerwowego. Problem ten często pojawia się u zawodników dyscyplin wytrzymałościowych takich jak kolarstwo, biegi maratońskie, narciarskie, szczególnie w końcowej fazie wysiłku. W warunkach niedoboru węglowodanów, alternatywnym źródłem energii dla mózgu stają się tzw. ciała ketonowe powstające w wyniku częściowego spalania kwasów tłuszczowych. Proces utleniania tłuszczów jest jednak znacznie wolniejszy od spalania węglowodanów, gdyż wymaga większych ilości tlenu, dlatego system nerwowy często w takich sytuacjach narażony jest na niedobór energii. W konsekwencji często dochodzi do zaburzeń w zakresie ruchów lokomocyjnych, utraty równowagi ciała lub rytmu kroków. Dodatkowo niski poziom cukru może zakłócać metabolizm aminokwasów w mózgu i pobudzać produkcję neurotransmitera – serotoniny, który wywołuje uczucie zmęczenia. W przypadku sportowców dyscyplin wytrzymałościowych niezwykle istotne jest więc utrzymanie wysokiego poziomu glikogenu w mięśniach i wątrobie przed startem w zawodach oraz dostarczanie odpowiedniej ilości cukrów w trakcie trwania pracy mięśniowej. Istotny udział wspomagający w tej kwestii mogą odegrać także aminokwasy rozgałęzione BCAA.
mgr Zbigniew Kasprzyk
